Témoignages - Journal fondé le 5 mai 1944
par le Dr Raymond Vergès

Cliquez et soutenez la candidature des Chagossiens au Prix Nobel de la Paix

Accueil > Culture > Hommage

Dédé roulèr mon Dédé lansor, Domann mon gayar marmay La Rényon…*

lundi 7 octobre 2013


Dédé lé konm lo ti non li la donn ali li minm. Dédé Lansor sé in lans. Li lé fin, li lé sèk, pa tro gran si la longèr, mé li lé prési, tayé po la krosh, po la lit, po alé lwin, lwin minm.


Son zarm sé son kèr é son léspri. Son zarm sé son kiltir, sé lamour. Son zarm sé son frazilité. Dédé lé anparmi domoun, vit fé byin fé, la pran konsians kisa li lé é ousa li viv. Réyoné si la tèr La Rényon. E tout son vi sé in tangaz ant FIL LA VI é FIL LA MOR. E tout son vi li la gatir innalot èk léspwar, LESPWAR PO IN DOMIN OTROMAN.

Dédé Lansor néna léspwar po marmay. Mèt dékol, li la pass son tan réspèk zanfan La Rényon. Li la fé tout po banna agard, konèt, aprann zarlor zot kiltir, li la fé in gro travay èk lang kréol réyoné. Li la invant tiktak èk zoutiy po marmay mié aprann.

Léspwar po lo pèp Réyoné…

Dédé Lansor néna léspwar po lo pèp Réyoné. Militan politik dann lo MPLR (Mouvman Popilèr po Lindépandans La Rényon), li la pass son tan nouri lanvi domoun èt résponsab, pran nout déstin an min, kas la sinn dann nout koko épisa dann nout kèr é aminn nout bato po toulbon, an frèr. Li té désann, li té mont dann son ti loto po aminn domoun tir in papié, rod la komine po aranz dolo, aranz la kaz i koul, po vni rényon po koz dési la politik. Fé pèt an flèr maloya sou lo né lo pouvwar té ignor nout kalité : si koté la plaz Sinzil, Téat plin-èr Sinzil, Téat Luc Donat Tampon, kosté ansanm Adékalom. E kan té falé rant dann ron po sobat kont la lwa, li té dress dovan, minm si li lé té kont la violans. Li la travay èk plantèr, li la antouré po plant do ri, li té fé rényon si koté Trwamar, Lantrodé, Sinlwi…

… po la kiltir la Rényon

Li néna léspwar po la kiltir la Rényon. Militan kiltirel, li la pous po fénésans lo Group 400, li la donn lélan po fénésans lo group Flamboyants, Radio Pikan ; po fénésans lo group Lansor, po donn bourzon Lantant Maloya. Li la tyinbo dobout èk gramoun é madam Baba, èk lo Rwa Kaf é dot ankor ; Li té in pilié Ankraké. Li la nouri la réflèksyon é laksyon. Li la donn nout travay pwindvizé. Li la donn son gabié po konkour fonnkèr, po fé liv po marmay ziska giny lo Pri “Paille-en-queue” po Max sanm Timoris an 2008.

Li néna léspwar é dalonaz èk Militan Morisyin i sobat po la zistis, po lo réspé sakinn,

Li néna léspwar po lo pèp Kanak, Sudafricain, Palestinien

La kiltir konm soubasman é lo dalonaz konm valèr, Dédé té tyinbo é té larg pa :

-  Liv : Lansor, Tangol, Max sanm Timoris
-  K7 : Lansor,
-  Cd : Lansor, Poèt La Rénion
-  Tradiksion an kréol réyoné : Lo ti prins, Tintin dann péi Tibé, Vol 714 pou Sydney, Le kofré bijou la Kastafiore, Cantiques des Cantiques, La Déclaration des droits de l’Homme et du citoyen
-  Fonnkézèr, Zouar maloya èk son bob, son kayanm, son roulèr, partou dann kabar bitasyon,
-  In tralé kontribisyon (Bal zanimo, Zinzin…)

Doné san zamé konté

Partazé an gran sansa an misouk, doné doné é ankor doné san zamé konté ziska lo dernié ti gout, sa minm Dédé Lansor.

Èt in moun lé pa sinp é èt in moun Réyoné lé pa sinp di tou. Dann nout péi soulangé èk listwar kolonialis, lésklavaz é zangazé, kan ou néna konsians, ou giny lo kou, ou pèrd la zèl, ou domann aou pokosa lé sitantèlman difisil. E nadéfwa ou fini ziska pèrd la fors dovan linpass lo sistinm é dalon i koup trwa koté.

Minm fatigé, saspé dékourazé, Dédé Lansor dann son ti manyèr té tyinbo ankor. Li té donn zidé, son mazinasyon po in domin otroman é li la komans travay èk in groupaz marmay na “handicap”,

Minm an rotrèt, li té kontinié souf son TANGOL po tyinbo FIL LA VI, FIL LA MOR. Po nouri léspwar, kansréti inn ti gigine.

Zordi, Dédé Lansor la désot la vi. Li lé mor natirèlman, lo kèr la larg lo kor mé té brital. Li la parti konm dann in souf volkan. I fé pa dézord, kaziman dir i dor é kan i pèt i pèt lo san la vi an bouké. Lé dir po son madam, po son zanfan, tout son zanfan, po son famiy é lé dir po dalon é sakinn li té yinm é i yinm ali.

Anon lès ali alé,

Anon pran nout kouraz é fé sat nou néna po fé po tir boubou dann nout péi. Fé nout par, zis nout par é fé ali an frèr. Ansanm nou pé fé inn ti bout mé tousèl ni fra pa ryin.

Mersi Dédé Lansor é bravo gran kosmonot.

 Eric Alendroit 

* In lèz lo morso “Saint-Benoit Beaulieu” dési lalbom lo Rwa Kaf « Somin Galizé », 1900 – Discorama

Portfolio


Un message, un commentaire ?

signaler contenu


Facebook Twitter Linkedin Google plus