
L’appel pour la ratification du Traité sur le Climat.
21 juin, parAu séminaire du 17 mai 2025, consacré au centenaire de la naissance de Paul Vergès, le PCR avait organisé 3 débats : ne soyons pas esclave de (…)
24 mars 2009, sanm
L’ané 1692, gouvèrnèr Henri Habert de Vauboulon, la anval son kiyèr do ri.Li lé mor..pétète demoun la anpoizone ali. Li lé mor dan la jol : bann bourboné l’avé anfèrm ali la-dan. dépi dé z’an pa-la.Kisa té i sava port dèy pou in moun konm sa ?Kisa nora mouy son moushoir pou li ?..I diré, tout demoun la koloni, lété konm soulazé, tout la arpran réspirasyon..Tout la maziné : Ouf ! Parti sé parti ! arvoir Pyèr, tak baro !
Poitan, bann bourboné zot mem, l’avé parti rod in gouvèrnèr dan La Frans, l’avé ansipliy la konpagni dé z’Inn pou an avoir in vré gouvèrnèr pou diriz la koloni. Bou di kont, lo roi Louis XIV l’avé donn son akor pou nonm Vauboulon konm gouvèrnèr épi la donn ali lo pouvoir, tout lo pouvoir.
Pétèt sa-mem la fé gonf son zabo, la déranz son tèt.. La Frans l’avé lo roi é la koloni l’avé son gouvèrnèr. Li l’été paré pou kommand so bann spès koko dir, so bann lansyin korsèr, so bann paréssé, bann z’aspèr kui..Li l’avé lo moiyin fé marsh azot droit, arète kol zoizo, épi pèsh poisson olèrk travay la tèr..Li té i sar drès lé kot so bann moun té i priyèr mem pa Bondyé, té i gingn mem pa fé z’ot sign la kroi..Parl pi sign z’ot nom...
Oté, Baya ! La, li la komans fé règloman, in ta èk in paké, in takon, in sharjman,in voyaz, in rafal, in l’avalas ...La pa tout té mové, mé i fo pa tro kant-mem ! Oi zot mem !
Pou komansé,la défann bann kolon kit z’ot kaz plis kinz zour pou lé vangué, é banna té i yem éte lib !Aprésa,la défann azot alé la shas zibyé plis in zour par somen..alé oir sa té z’ot pli gran plézir !Arzout ankor, li té obliz bann z’abitan anvoy z’ot zanfan lékol, katéshis sansa bann jenn lavé poin l’otorizasyion maryé si moindroman zot lavé poin in soupson lédikasyon rolizièz mem si zot té i koné pa lir épi ékrir. Anplis ké sa, son vilin manyèr komandé : fé si ! fé sa ! fé pa si ! fé pa sa !
Pou anshévé, li té i yem larzan é li té i fé son méyèr possib pou ranpli son posh ! Li té toultan paré pou roul kaloubadia..Dé foi, pou in ryin ditou, li té fé mète in boug la jol é si té i vé artrouv la libèrté, arvoir solèy i fo ou i donn,kisoi larzan, kisoi volay, koshon , léguime.
Myé ksa, kan lo boug té la jol, li té i okip lo fanm..konm banna té di dann tan ;"té i kajol lo fanm !", li té i zoué lo ranplasann mari, san k’pèrsone la dmann ali in n’afèr !
La pa aryink sa : ala k’li vé komann lo prèt ! Li pran ali pou lo shèf lo prèt, kansréti pou partaz la kèt, kansréti galman pou lir in sermon li mem la ékri !Tro sé tro !
Bann bourboné té o bout avèk li...Zot la rod inform la konpagni, mé sète-la la fé konm zorèy koshon dann marmite poi.Alors, lo pti pé d’san téi bouy é sak i dévé arivé l’arivé !..In dimansh , pandan la mès légliz Sinni, bann moun pa kontan la mont in konplo. Ala koman lé shoz la spasé !
Pèr hyacinthe i komans di la mès :
Sit semper vobiscum !
Et cum spiritu tuo,
Amen !
Ala gouvèrnèr i rant. Sé pa kosa bann moun i sort Sint-Sizane i fé la ?Mé Vauboulon i kas pa la tèt..Li avans, li avans mem..é toudinkou troi boug i trap ali par kolé é i tyinbo son bra..son sokrétèr i fé in zès konm pou tir son l’épé..Mé banna i blok ali...tan k’a Pèr Hiacinthe, li oi pa aryin, li antann pa aryin,..Touléka, li fé konmsi
Gloria in exelsis déo !
et in terra pax hominibus bonae voluntatis..
Vauboulon, sé d’mète a kriyé :" Mon pèr, mon pèr, la po asasine amoin..Pèr Hyacinthe, zorèy muète.Mé, dé k’ li oi Vauboulon i gingn pi soubate, li tir son linz la mès é li donn l’ord : " Amar amoin in pé so bandi !so volèr !!so boug i déréspèk Bondyé avèk lo roi, épi lo pèp !"
Aprésa tout i form in kortèz pou flank Vauboulon la zol.
Épi, tout demoun, lo kèr kontan i artourn la mès..Talèr, kan la mès sar fini va tir sèt kou d’kanon apré va fé la fète !
L’afèr la mal fini,vik Vauboulon lé mor, anpoizoné paré-t’il...Firelin, lo gard-magazin , bann la konpagni la fé pandiy ali ! Lé z’ot té kondané ram dann galèr..Lo pèr Hyacinthe, banna la ranvoy ali dann son kongrégasyon.
La moral : ni oi bann bourboné lé pa zanfann kèr, na osi bann prète la konbate l’inzistis, tan k’a Vauboulon la pa lo dèrnyé abizèr nout péi la koni ! Konbyin abizèr, anprofitèr, diktatèr nou la konète ankor konm gouvèrnèr sansa konm préfé..Konbyin nou épi nout désandans nora ankor pou débouloné !
G et R Gauvin
Au séminaire du 17 mai 2025, consacré au centenaire de la naissance de Paul Vergès, le PCR avait organisé 3 débats : ne soyons pas esclave de (…)
Tou-lé-zan, dann moi zanvié-févrié, Tikok i sa rod gèp ek son bann kamarad. Zot i tras dann piton, la savann, la ravine… partou, é, souvandéfoi, i (…)
La Réunion célèbre ce Week-end, la fête de la musique, la 43e en son genre . C’est Jack Lang, ministre de la culture de François Mitterand qui a (…)
Wala in drol zafèr an vérité : kok i shante é sa i fé lèv demoune. Mi trouv sa drol pars étan jenn l’avé in kantité kok dann noute voizinaz é mi (…)
Face à l’urgence climatique et sociale, seize associations citoyennes et environnementales de La Réunion unissent leurs voix pour interpeller les (…)
Le Syndicat des énergies renouvelables a appelé les députés à rejeter la proposition de loi sur la programmation énergétique.
Cinq syndicats (CFDT, CGT, Unsa, Solidaires et FSU), les partis de gauche et des collectifs en faveur des droits des Palestiniens appellent à la (…)
Mézami, souvan dé foi dann noute parti ni anparl lotonomi alimantèr é ni di sa sé in n’afèr nou lé blizé pass par-la pars pa zordi pa domin nou lé (…)
Plus de crémation à Primat - St-Denis depuis 4 mois ! Le four de la structure ne fonctionnant plus. Il ne devrait pas être en service avant le (…)
Les négociations entre les partenaires sociaux et le gouvernement arrivent bientôt à leurs fins, car les syndicats devront rendre leurs copies le (…)
Konm zot i pé douté, kozman-la i adress pa in travayèr mé o kontrèr.Sé in kritik pou in moune i travaye pa pou kass lo zo dann son foi. Mi (…)
Retrouvez la dernière vidéo de Salim Lamrani, Docteur ès Études ibériques et latino-américaines de Sorbonne Université.