
Hommage à la femme de Bruny PAYET
1er juillet, parLa section PCR du Port apprend avec une profonde tristesse le décès de Nadia PAYET, ancienne déléguée syndicale CGTR. Militante engagée et (…)
10 mars 2009, sanm
Zistoir-la, sa in zistoir vré pou vréman ! Sa la spasé an plin dann moi d’féviyé lané 1886. Mazine in pé in bon bo-tan moi d’févriyé kan solèy l’apré bril la po dépi gran-matin : mèm galé l’apré ral koukoune, zèrb Sin-Pol i sèk an plas, kaméléon i rode in pti koin lonbraz pou ropozé, mé lonbraz na poin. Konm di kréol : sa la pi in shalèr, sé in fé-sho. É pou fé par éksopré, zour-la mèm, la konpagni shominn-fèr é lo Por (CPR) la shoizi pou fé l’inoguirasyon, lo batèm par l’fèt, Lo Por La Point dé Galé.
Ou i domann si kréol té fyèr !
Dis mil pèrsone lé la : lo zonm, fanm, zanfan ziska, dobout dann kèr d’soley. É diskour baba, diskour k’i fini pi : bla-bla-bla... Demoune lé vané, lé griyé, lé kui... mé zot lé fyèr ! Sa pou ète fyèr, zot lété fyèr ! Pars na plis dé san z’an lo péi i atann sa É astèr ? Astèr, fini lo tan ousa ou té riskab pèrd out bagaz mèm kapote dan la mèr an shalèr, pou débarké sansa pou rant dann kanote.
Fini lo tan ousa bato dan la rad té blizé sové kan koudvan té i lèv. Par l’fèt, konbyin bato ankor bèl-bèl bato la fine pran lo fon avèk lo total é lo kapital. Fini osi lo tan in gouvèrnèr té fé plis in ka sanm Maurice plito k’La Rènyon pars nout bann kouzin nana in por natirèl é nou la poin. Alor, akoz Rényoné sré pa fyèr zordi, kan zot i oi dann por sink gro bato, é an parmi in bato a vapèr, lo "Vil de Terragone" ?
Sa té in shantyé sa !
Pou in shantyé, sa té in shantyé ! La Rényon l’avé zamé vi in grandèr shantyé konm sa ! Lé dé résponsab, mésyé Pallu de la Barrière épi Mésyé Lavalley, an mèm tan l’avé fé fouy Lo Por épi poz 123 km shominn’fèr dépi Sin-Bénoi ziska Sin-Pyèr, an pasan par Sin-t-André, Sin-ni, Lo Por, Sin-Pol épi d’ot gran vil ankor. Larzan par milyon, travayèr par milyé... In vil konm Lo Por apré pous kom shanpiyon, apré grandi dann dézèr La Rivyèr dé Galé... Si, pou lo trin, l’avé marsh an nik vèy pa, pou fé Lo Por, la té pa parèy, kroi amoin ! Promyé débi, bann z’inzényèr té sir-é-sèrtin noré été fasil pou fouyé, pars sa té tonm dan la tèr la rivyèr lavé raporté. Té ziska vré, sof ké in foi zot la tonm déssi in baryèr rosh dir.
Dé foi la mer té i pran la kolèr, té i anvoy in lam de fon, té i mont an roulo épi té riskab rash in gro boushé déssi la dig.
Arzout èk sa bann travayèr, sak l’avé an kantité, té i tonm malad avèk mové lo. Alor kan lépidé i rant la-dan… oté ti-frèr ! Té pli pir k’lo van for kan i tiz lo fé dan la savane.
Koméla, la pi parèy !
Fransh vérité, té malizé pou fé lo por... la pri lo tan, vouzot ! Na in pé la di sa i kout tro shèr, mé sof koman-kman, lo Por té la é bann Rényoné lété kontan ! Koméla, lo tan la shanjé, la rouv in nouvo por dan la bé La Posésyon, é Gilo i fini pi d’agrandir. Mé i fo pa ni obli na plis san vin zané lavé la kriz isi La Rényon, mé nout vyé zansèt l’avé kouraz pou tash moiyin rouv in vré por pou aport lo progré, pou amènn dévlopman dann nout péi.
Zot i oi kosa in pèp lé kapab fé kan i pans li lé afayi, kan i pans li vyindra pa bou fé aryin. Sé l’èr k’li pran kouraz épi li fé mirak kan pèrsone i kont pi déssi li.
G et R. Gauvin.
La section PCR du Port apprend avec une profonde tristesse le décès de Nadia PAYET, ancienne déléguée syndicale CGTR. Militante engagée et (…)
C’est avec tristesse que nous apprenons le décès de Nadia Payet, veuve de notre camarade Bruny Payet. Témoignages adresse ses condoléances à (…)
Mézami zot i koné lo kozman k’i di konmsa : « la loi sé lékspréssyon la volonté zénéral. ».Poitan défoi ou lé a’dmandé kossa i lé oziss volonté (…)
Face à l’urgence de la situation de la maltraitance animale à La Réunion, l’association CIANA a lancé un appel aux décideurs, afin de "travailler (…)
Mézami,médam, zé méssyé , la sossyété, lé pa toulézour wi gingn in bon akèye. Défoi oui, défoi non, sirtou dann in sossyété wi koné pa bien lo (…)
Cinq mois après le lancement du plan « Anti-bandes », composante majeure du plan d’action départemental de restauration de la sécurité au (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Dans les départements d’outre-mer, près d’une femme sur deux qui devient mère ne vit pas en couple, configuration familiale bien plus fréquente (…)
Une fois de plus, des femmes sont la cible d’une forme de violence lâche, insidieuse et profondément inquiétante : les attaques à la seringue dans (…)
Mézami, mon bann dalon, mi panss zot i rapèl la mortalité, laba dann Moris, lo gran kiltirèl épi politik Dev Virashwamy ; li lé mor na pwin lontan (…)