« Avoué ! »

13 avril 2007

In "zistoir kréol", par Axel Gauvin (1) (extrait). En soutien aux femmes victimes de violences conjugales.

M-a rakont azot sat Didine. Didine lété, dan son zinn tan, Arnéstine d’Arnès, son papa, pou èl tonm Didine de Flavonien, depi sinkann’sink (55) an zot dé lé maryé ansanm.

Son bononm, vié Flavonien-lson’n-kinz (75) an, talèr son’n-sèz (76), i sant kantik, i sant some, légliz tou lé dimans, i antrinn anplis, tou lé sour son kaz, pou la grann mès ; vié Flavonien-la’ trouv pa môyin, in zour pou modi zour, tonm dan la foli firyèz :

- "Larkanz Gabrièl la paré devan moìn !"

- Tansion ! Le boug i di pa sa an kominion èk Bondié, i di pa sa desou lazèl Larkanz Gabriel zistoman ! Li kime èk la raz an disan. Le zié i flanm èk le san... Min gos, li trap Didine par la touf sové, li bat aèl aznou atèr ! Min droit : grankouto-/i koup koman razoir/ levé an lèr desi son têt !

- "Larkanz Gabrièl la paré dovan moin ! La prévni amoin" : Arnéstine i mars si out têt ! El i dans pa ; èl i pis si out tèt !...

- Ah ! Vonien !
...La di : la pa rienk inn pèr d’korne ou néna dan out fon n’kilot : sé le karo d’sèrf la Ros Ékrite. Out kornaz la fine désir out Morès, i oi out ré !

- Mi zir aou, Vonien !

- I zir pa : in pésrès i zir pa ! In MariMadlinn i zir pa ! Avoué plito !

- Avoué kosa ? Moin la pa...

- Zilo ! Zilo, sa ! Zilo out ti-bôy de kour !

- Kosa ou’i par rodé, la !

- Larkanz Gabrièl ! Ou’i déparl Larkana Gabrièl ! Avoué, sinon, mi as aou ! Mi trans, mi dékoup aou ! Mi trap lo morso ou la fé out pésé ansanm, mi zèt a la ravine ! Mi donn koson pou manzé !

É Didine - an tranblad : kossa lo boug i sar fé apré ! - Didine oblizé d’avoué ! Sonn’n-di z’an desi son têt ! Fidèl depi toultan ! Dévoué vèye pa ! Sakrifis par dsi sakrifis,... èk tazantan in mti plézir osi : zot dé Vonien la pa fé rienk la prièr ansanm, kinme la di : "Mon mti kabri masalé, mon mti kari bisik, mon kari "gouvèrnèr" ! Mon didine !.....

Mon didine ! Le non la résté depi k le Vonien la trouv môyin larg sa devan nmoune. Mé-soman, iér té i di : - "Mon Didine !"

"Kit m’anbras aou koté lé tann, mon Didine !" Malgré le sonn’n-kinz’an ! Épila, zordi : "Avoué" !
É Didine, grankouto desi barddkou, oblizé ! Oui, isi. Oui, laba. Tout sak lo boug i invant, i akroir. Tout èk inpé plis ankor.
Kank Didine fine avoué ("Mon Dié Sénièr ! Moin lé mor !"), ali, pardonn-pardonér, gran kèr-bon kèr :

- Rolèv aou, ma fanm ! Rolèv aou ! Ou la foté, mé-soman, inn foi ou’i rogrèt, nout dé Bondié, ni tenir arpa l’karné d’out pésé ! Ni pardonn aou !

Larkanz Gabrièl, soman, malérèzman, l’arni ankor ! Toulé troi moi... tou lé moi... toulé seminn. Sak foi pli an kolèr, pli danzéré. Sak foi pli difisil pou pardoné ! (...)

(1) L’histoire de Didine, racontée par Axel Gauvin, est parue intégralement dans le premier numéro du magazine "Nout lang" dont le n°1, sur le thème "Dominasion libérasion labolision" est sorti en décembre.


Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année

La pès kabo

5 juillet, par Christian Fontaine

Kan i ariv Novanm-Désanm-Zanvié, domoun i réziste pi ek la salèr. Zène-zan i mars dann somin, zène-fi i roul an dékolté ; sétaki i rod in manir po (…)


+ Lus