
Turbulence à la Mairie de Saint-André
5 juillet, parAprès les coupures d’eau mémorables sur fond de polémique, le conflit Mairie de Saint-André-Cirest qui perdure, les plaintes à répétition, les (…)
7 séptanm 2006
An avansman dan nout kad, ni sar voyaz dan lékritir nout lang kréol rénioné. Alala lalfabé kréol rénioné. I aparant plis lo lékritir 77, soman i artrouv osi lo manièr ékri an KWZ ou lékritir 83. Zordi, nana demoun i travay si la lang, po fé avans pli dovan nout lang, son lékritir. Rapèl azot lékritir Tangol. La évolié dépi. N’arvenir dési la somèn proshin.
A, b, k, d, e, f, g, i, l, m, n, o, p, r, s, t, u, v, w, y, z.
KONSONE
B : bib, babouk, bonbon, bal, bak
d : dalon, dir, dada, dimans, douz
f : fanm, fig, fouzèr, foufou, zèf
g : gri, gitar, gèr, gob, gato, gamé, gigine
k : kréol, koko, kalkil, kok
l : li, la, dolo, luil, plis, liv, pilon
m : mièl, mizèr, manzé, monmon, mayok, marmit
n : ni, goni, kann, néna, nout, naka
p : pat, tap, pilé, payanké
r : roulèr, rak, kari, krazé, pèrd, risar
s : soso, savat, sousou, sonz, sokèt, pas, salté, suiv
t : dat, taté, tab, tonton, kat, trant, tèt, bato
v : viv, valval, vap, vévé, vouv, véli, varang
z : zonm, zanimo,zézèr, zargo, zinzanm
gn : gingn, montagn, ransingnman
ng : mang, lang, ling, zong
VOIYEL
a : alala, papa, la, pa
é : sanzé, oté, inpé, éné, zié,
è : tèt, gèl
i : dori, fité, mimit, li, pik, mir,
o : roz, zot, gob, goni, kok
o : koko, dodo , boyo, dolo, gato
ou : boul, sabouk, sounouk,
an : tantan, simandreman,
in : fin, zin, rézin
ien : rien, sien, bien
on : bonbon, gongon
ane : Dodane
ine : line
one : bonbone
ann : kan, lasann
inn : Linn, kodinn
onn : donn, ronn, ponn
anm : fanm, ansanm
inm : minm, mapinm
oi : laloi, lo roi
DOMI KONSONE/ DOMI VOYEL : SON SPESIAL
w : awar
y : fèy, papay, laryaz, yapana, soley, tramay
ui : uit, nuit, kui, luil
Liv sours :
- Lékol kréol, Danyèl Waro (1990)
- Lékritir 77
- Inndé tiktak pou aprann ékri kréol (1984)
Lecture choisie
Langkozé
Koz kozé
Po di vérité sitiasion nout péï
Koz kozé langaz
Wi granmonmon papa la donn anou (bis)
Isi koméla tout bann papa momon
I rod koz fransé sanm zot bann zanfan
In kozman makot in kozman insolan
Wi kréol fransé dé lang diféran (bis)
Di ali
Té mon zanfan i fo ou lé fièr, out gayar manièr kozé
Sa papa momon la donn atwé, langaz po kri ton libèrté
Té mon zanfan i fo ou lé fièr, sa langaz ton péï oté
Langaz Réyoné domann po lévé, wi kréol sa ton kalité
La pa zordi sar domin, fo nou minn nout lang pli lwin
Lo pèp i domann po kozé, in lang kréol po Réyoné
La pa zordi sar domin, fo nou minn nout lang pli lwin
Po ékri po nou kozé, nou vé nout lang réyoné
Wa di amwin kréol sa pa in lang
Li lé zis bon po fé ri la gèl
Po nou moukaté po kas la blag ansanm
Mé pa po diskit an zintéléktièl (bis)
Di amwin pokwé dann tout péï déor, tout ti marmay i aprann zot lang lékol
Sistèm larénion i interdi koz kréol, li minm la po tié nout marmay lékol
Wi domin si nou vé byin giny koz fransé, anglé éspaniol sinwa zaponé
Fo daborinn nou lé fièr nout lang kozé, fièr nout kiltir kalité réyoné
Sa langaz-la, koz ali dann biro radio télé
Sa langaz la, aprann ali lékol linivèrsité
"Langkozé", du groupe Baster
Extrait du CD " Lorizon kasé " SDEM /Oasis CD
(écriture dite KWZ)
Après les coupures d’eau mémorables sur fond de polémique, le conflit Mairie de Saint-André-Cirest qui perdure, les plaintes à répétition, les (…)
Le CIOM « national » aura bien lieu le 10 juillet au Ministère des Outre-mer, en présence du Premier ministre, François Bayrou et du ministre de (…)
Kan i ariv Novanm-Désanm-Zanvié, domoun i réziste pi ek la salèr. Zène-zan i mars dann somin, zène-fi i roul an dékolté ; sétaki i rod in manir po (…)
En avril 2025, la ministre malgache des Affaires étrangères, Rasata Rafaravavitafika a déclaré que "la position de Madagascar concernant la (…)
L’ancien chef de la diplomatie européenne a déclara qu’« en un mois, 550 Palestiniens affamés ont été tués par des mercenaires américains ». Une (…)
Après l’opération militaire d’Israël « Rising Lion » (« Lion dressé ») contre l’Iran dans la nuit du jeudi 12 au vendredi 13 juin 2025, et celle (…)
La Réunion fait partie des régions françaises les plus touchées par les conséquences sanitaires, sociales et judiciaires de la consommation (…)
1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)
C’est dans une ambiance chaleureuse avec un état d’esprit fraternel que les délégués de la Section PCR de Sainte-Suzanne se sont réunis en (…)
La section PCR du Port apprend avec une profonde tristesse le décès de Nadia PAYET, ancienne déléguée syndicale CGTR. Militante engagée et (…)
Les technologies de Google Cloud renforceront la plateforme d’Ecobank pour améliorer la banque digitale, le soutien aux petites et moyennes (…)
Le patron des communistes, Fabien Roussel, ne se rendra pas à une réunion de la Gauche sur l’hypothèse d’une candidature commune de gauche en (…)