
Une 3ème Conférence péi dans le giron du CIOM
12 juillet, parQuelques jours avant la tenue du CIOM à Paris, à Saint-Benoît, une centaine d’acteurs politiques (PS-EELV-PCR-Banian-Ansanm-Place Publique), (…)
Troizyèm morso : Grandyab i vyin rode son kado
19 séptanm 2009
Zot i ansouvyin koman Grandyab la bosh momon Tizan dann son zardin éstraordinèr kant èl la parti rode son famé lo la poin lo gou gronouy é profite l’okazyon pou trap inn-dé frui éstraordinèr. Zot i ansouvyin galman kèl kontra Grandyab la obliz lo madam pou aksépté : lo myèl son rivyèr avèk lo bann frui an éshanz lo zanfan va énète, pou Grandyab manzé.
Kriké ! Kraké ! Momon Tizan i kontinyé frékante zardin Grandyab !
Mi koné pa kossa zot nora fé la plas momon Tizan kant Grandyab la fé aèl son propozisyon. Mi koné pa si zot noré pa sinploman shape avèk la mass, rode in mok lo bénite pou protèz azot, sansa alé oir in dovinèr pou gingn in garanti d’protéksyon. Shakinn son kroiyans, shakinn son l’opignon. Momon Tizan, pou son par, la kontinyé alé dann zardin éstraordinèr shak foi k’èl l’avé bézoin, kisoi do myèl, kisoi lo frui... Mèm son mari té i fé aèl armontrans, èl té kontinyé alé : papa Tizan té trakassé, mé èl lété pa la èk sa. Sak i doi arivé i doi arivé : in zour, lo madam la komans an avoir doulèr pars té l’èr pou èl gingn son pti baba. Papa Tizan la parti shèrch in matrone byin koni dann l’androi, é lo madam la byin akoushé… in zoli pti garson pa kontrofé ditou, byin kosto, byin korporé épi déza léspri vif, té falé oir... A konté di zour lo zanfan lé éné, lo madam la okip son baba byin konm k’i fo.
Kriké ! kraké ! Grandyab i déside alé rode son kado
Lo tan i pass épi Grandyab i oi pi momon Tizan. Li di dann son kèr : « Lé pa possib madam-la l’apré sèy fyone amoin ! Èl i koné pa moin lé mové don ? É konm mi koné amoin, moin lé riskab manz toute la famiy : lo zanfan li, lo madam li, lo papa galman ! ». Lo dyab i san toute sa movèzté l’apré monte déssi li... Son bann dan i grins, lo san i kimile dann son zyé, son grif i sorte tou-sèl épi dann son vante i sorte in grongnman konm dann trou volkan.
Son kolèr la fine passé, li déside alé shass son byin : donkalor, alé rode son kado. Promès sé dète, mèm si lo promès té in pé forsé. La pa dir : li v’alé lo pli prosh landroi nana d’moun, li va rodé. Si li trouv pa tousèl, li va domandé. La pa possib li mète pa la min déssi madam-la é déssi son zanfan. Donk, in zour, lo dyab i déside alé fé son léspédisyon : mèm lé loin, sa lé pa pou fé pèr ali. Pou ariv l’androi, li va arivé ! Pou trouvé, li va trouvé ! La poin pou shapé.
Kriké ! Kraké ! Sé konm sa k’in zour, Grandyab i ariv la kaz momon Tizan
Afors marshé, afors rodé, lo dyab i fini par ariv dovan la kaz momon Tizan : i fo dir li la aranz ali in pé, i fo dir li la bingn ali in pé, i fo dir galman li la mète in linz konvnab déssi li, i fo dir ossi li la pa di kissa li lé, é kossa li vyin fé. Donk demoun la done ali toute ransègnman li té i domann é li la fini par ariv dovan la kaz lo madam.
« Na poin pèrsone ? Na poin pèrsone ? Na d’moun ? » Grandyab i kri mèm. Momon Tizan i sort dan la kaz, i avans dann l’alé. Èl i an apèrsoi lo dyab, mé sète-la galman i oi aèl. Tro tar pou shapé. Son kèr i bate for, mé dann èl mèm, èl i pèz son kèr épi èl i di k’i fo zoué séré. Èl i fé rant lo dyab dann son kaz, èl i domann si li la fé bon voiyaz, kossa li rode, étsétéri, étsétéra, la ké lo ra... Lo dyab la pa anvi plézanté, i akab aèl avèk roprosh : li di konmsa èl la fé in promès, mé èl la trahi so promès-la, èl i méritré li manz toute la famiy ! Momon Tizan, lo san i frédi : èl i rode in manyèr pou défilé, èl i trouv pa. Èl i rode in tik-tak pou aranz son ka, na poin aryin pou fèr. Mèm, momandoné, èl i san lo dyab lé an kolèr : son dan i grins, lo san i rouzi son zyé, son fourir i soulèv konm si na l’van, é in drol brui i sorte son vante konm dann lo rin volkan. Mamère, foutor d’in sor ! La, èl la pèr la !
Kriké ! Kraké ! Grandyab i domann Tizan pou li manzé
Grandyab i an apèrsoi lo madam na la krintiv dé li. Li di avèk momon Tizan li la poin lo tan pou pèrde, i fo done ali lo zanfan pars li la pi pou diskité ! Mé lo tan la fine passé dépi, momon Tizan la akoushé. Lo marmay lé gran, pa tro gran koman, mé in pti grandèr kom pou alé lékol. Lo madam i di èk lo bébète son zanfan lé lékol, i fo li atann lo marmay. Grandyab lé pa kontan, mé li lé forsé pran passyans : kalkil in pé li sava koté lékol, domoun i arkonète ali, li lé riskab armas in kou d’fizi. Li déside atann Tizan tèr-la mèm, la kaz lo fanm. Sa sé lo méyèr plas d’apré li. Plito k’alé fé oir ali in pé partou.
Koton mayi i koul ! Rosh i flote !
Zistoir la pankor fini : in zistoir demoun lontan la rakonté é G. Gauvin la armassé.
Somènn proshène : katryèm morso : ‘Koman Tizan la fé pou roul Grandyab".
Quelques jours avant la tenue du CIOM à Paris, à Saint-Benoît, une centaine d’acteurs politiques (PS-EELV-PCR-Banian-Ansanm-Place Publique), (…)
Madanm Biganbé l’apo fé kui manzé ; misié Biganbé l’apo as manzé-koson. An-minm-tan, tou lé dé i diskit ansanm : « Marsel1 ! Zot i sa fer l’ (…)
Le Comité du patrimoine mondial de l’UNESCO, réuni à Paris, a décidé de retirer trois biens situés à Madagascar, en Égypte et en Libye de la Liste (…)
La réunion du Comité interministériel des Outre-mer (CIOM) organisée le 10 juillet par le gouvernement à Paris, sans la présence des élus locaux, (…)
Mézami souvan dé foi, pou sète istoir d’maryaz, lantouraz famiye i fé lanmanshman é si lo zanfan , karaktèr lé fèb,ala ké li lé anbarké dann in (…)
Le Comité de suivi des retraites a indiqué dans son avis que "le niveau de vie des retraités est élevé en comparaison européenne et [que] (…)
Les planteurs et usiniers réunis en commission mixte d’usine dans le sud le 7 juillet ne sont pas parvenus à un accord. Dans un contexte où la (…)
Le Parti communiste Chinois (PCC) est né le 23 juillet 1921, à Shanghai, dans la partie colonisée par la France. Le 1er octobre 1949, Mao proclame (…)
Sept prix Nobel d’économie ont appelé à mettre en place un impôt minimum sur les patrimoines des plus riches. Parmi les signataires de cette (…)
La commission d’enquête sénatoriale sur l’utilisation des aides publiques aux grandes entreprises a rendu son rapport le 8 juillet, après six mois (…)
Quelques jours avant la tenue du CIOM à Paris, à Saint-Benoît, une centaine d’acteurs politiques (PS-EELV-PCR-Banian-Ansanm-Place Publique), (…)
Le premier ministre, François Bayrou, s’est exprimé devant les préfets de régions et de départements, ainsi que les secrétaires généraux des (…)