Solèy, dékone pa ! Ed amoin kui mon manzé

Dézyèm morso - Bann modèl lo four épi lo kuizèr

8 out 2015

in bann z’informasyon Georges Gauvin la mète an kréol rényoné.

Promyé modèl, lo four-boite

Sé sa k’i trouv lo pli souvan : in boite avèk anndan in bann réfléktèrpou rabat lo réyonman solèr, avèk in kouvèrtir transparant. Lo réyonman i rant par anndan é li réfléshi dsi in résipyan rokouvèr avèk in sort po k’i absorb lo réyonman ; lo kouvèrtir transparant i ansèrv konm izolan épi i pyèz lo réyonman infra-rouz pou konsèrv lo plis la shalèr posib. Sé sa k’i apèl lo l’éfé d’sèr… La puisans lé pa tro for é la tanpératir i trap 150 dégré par-la, donk i fo in tan pli long pou hui manzé. L’avantaz, li lé pli fasil pou fabriké, é lé sinp pou tiliz ali é li pran pa tro la plas.

Lo kuizèr parabolik

Li permete kui tout sort kalité manzé : pou sa li raplik lo réyoneman dann la diréksion lo marmite. Nana pou komansé in réfléktèr avèk in form do parabol pou rabat lo réyoneman dann la diréksion lo marmite osinonsa lo foiyé ; lo marmite, pou son par lé noir sansa in bonpé fonsé pou absorb lo réyoneman.
Lo kuizèr parabol lé pli éfikas ké lo four-boite. Li pèrmète an avoir in tanpératir pli for é an moins de tan. Pou son puisans, ni pé di ké li dépann, lo gabari-dimansion lo réfléktèr. Donk li na in bon rannman mé li la bézoin in bon solèy : lo réyoneman difu, sak i flot-flot dann l’èr li pé pa antir parti. I fo ali la limir an dirèk. Pou sa, i fo sak i apèl in héliosat pou mète ali toultan an fas solèy. I pé apèl sa galman in trakèr avèk in sistèm ki konpranin poi épi in mékanis l’orlozri, o sinonsa in réglaz par in komann fotovoltaîk avèk in motèr élékrtrik.

Lo kuizèr par pano

Li lé in pé rant lé dé modèl nou la vi an o la. Li ansèrv l’éfé d’sèr konm lo four-boite donk lo marmite na in kouvèrtir transparan. Lo dokimantasyon i di li lé fasil pou fé é lo b matério i kout pa tro shèr, mé konm z’ot i konpran i fo konète fèr dé shoz avèk son dis doi. Épi li na in sort réfléktèr parabolik. Avèk sa li na in pé lo z’avantaz lé dé.

Bann four solèr dann la lite pou sov bann foré

Dann in bonpé péi, bann foré lé dann la difikilté afors demoun la détrui pou z’ot ansèrv konm boi d’shof. Solman oplis i sava oplis de boi lé shèr é oplis i fo alé loin pou gingn in paké do boi. Sé pou sa ké désèrtin gouvernman épi bong (plis 300 a popré) i ède bann z’asosyasion vilazoiz pou ansèrv bann four solèr.
An parmi, konm moin la fine ékri nan in gran kantité ONG (organizasyon non gouvèrnmantal), mé nana osi bann l’antropriz, bann l’ékol épi désèrtin gouvèrnman la fé in rézo i apèl Solar Cookers. Z’ot bi ? Amélior la santé d’moun, l’ékonomi dann bann kanpagn épi osi l’anvironeman.koman zot i fé sa ? Zot i fé in bann z’aksion pou l’moun pou apran kui manzé avèk solèy, rann delo bon pou boir (sa i apèl la pasteurisation) sirtou dann l’androi demoun lé pli pov.
An parmi lo bann l’asosyasion nan in ong La Frans i apèl Bolivia Inti – Sud Soleil. Sa lé fé l’ané 1999 é banna la fine fé instal 10000 kuizèr manzé solèr pou sinkant mil persones par zour.
Nana ankor in kantité z’asosyasion zot i pé trouv sa dsi internet. Zot nan lo mèm bi é zot i rann sèrvis bann moun i viv dabnn bann z’androi sho é la pankor dévlopé.

In késtyon pou finir

Zot i kroi k’in n’afèr konmsa sré fézab isi La Rényon ? Pou moin oui solman avèk in bon roganizasyon. Pétète i fodré konbine dé téknik pou kui manzé : lo solèr avèk lo four portoi bien ékonome pou ansèrv bann biy do boi, sansa bann biy la bagas. Solman konm moin la di an dénbitan, pou fé sa i fo in gran révolisyon dann nout tèt, in bon l’anvi dépans lo moins posib pou mète manzé o fé. Sé in l’idé mi lans konmsa mé mi éspèr in pé i lès ar pa sa tonm atèr. Nana pou fèr si nu vé pa gaspiyé. Pa arienk sa biensir.

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année

La pès kabo

5 juillet, par Christian Fontaine

Kan i ariv Novanm-Désanm-Zanvié, domoun i réziste pi ek la salèr. Zène-zan i mars dann somin, zène-fi i roul an dékolté ; sétaki i rod in manir po (…)


+ Lus